დემენციის საფრთხის 12 უტყუარი ნიშანი. ეს აუცილებლად უნდა იცოდეთ!
ტერმინი ”დემენცია” ზოგადია და მას დაახლოებით 100-მდე ფსიქიური აშლილობა მიეკუთვნება, ამთ შორის ალცჰეიმერის, პარკინსონის, ჰანტინგტონისა და სხვ. დაავადებები. ამასთან. ალცჰეიმერი გონებასისუსტის ყველაზე გავრცელებული ფორმაა, რომელიც დემენციის შემთხვევების 50-70%-ს მოიცავს.
როგორ გავიგოთ, აქვს თუ არა რომელიმე ახლობელს დემენცია? ექიმები 12 საერთო ნიშანს გამოჰყოფენ.
№1: ხანმოკლე მეხსიერების პრობლემები
ჩვენ ყველანი დროდადრო ვივიწყებთ, სად დავდეთ გასაღები ან სათვალე. მაგრამ თუ შენიშნეთ, რომ მეხსიერების პრობლემები გამძაფრდა, ეს შეიძლება დემენციის ნიშანი იყოს. ამ დროს, ადამიანს შეიძლება კარგად ახსოვდეს 20 წლის წინანდელი ამბები, მაგრამ საერთოდ დაავიწყდეს, რა მოხდა რამდენიმე დღის წინ.
№2: სირთულე ურთიერთობაში
თუ შენიშნეთ, რომ საუბრისას გიჭირთ სიტყვების შერჩევა, ეს შეიძლება დემენციის ნიშანი იყოს. ამ დროს საუბარი იწელება და ფრუსტრაციაში ვარდებით.
№3: ხასიათის ცვალებადობა
ხასიათის მკვეთრი ცვალებადობა - დემენციის ნაადრევი სტადიის კიდევ ერთი ნიშანია. პაციენტებს, რომლებსაც დემენცია აწუხებს, ხშირად აღენიშნებათ დეპრესია. ხასიათი იცვლება უეცრად, ყოველგვარი წინაპირობის გარეშე.
№4: მოთენთილობა
დეპრესიას ხშირად მოთენთილობა ახლავს. ადამიანი კარგავს ცხოვრებისადმი და ერთ დროს საყვარელი ჰობისადმი ინტერესს. ეს შეიძლება მხოლოდ დეპრესიით იყოს გამოწვეული და დემენციასთან კავშირში არ იყოს.
№5: ყურადღების კონცენტრაციის პრობლემა
ამ დროს ირღვევა ყურადღების კონცენტრაცია, განსაკუთრებით თუ საქმე დაგეგმარებას ან გადაწყვეტილების მიღებას ეხება. ასევე, პაციენტი ვერ იმახსოვრებს რიცხვებსა და თარიღებს.
№6: პრობლემები რუტინულ სამუშაოებში
თუ ტვინი დაზიანდა, პაციენტი ვერ ასრულებს ყოველდღიურ ამოცანებს.ეს შეიძლება იყოს შინაური საქმეები (საჭმლის მომზადება, დალაგება, გარეცხვა და ა.შ).
№7: დროის ათვლის დაკარგვა
დემენციით დაავადებული კარგავს დროის ათვლას და მისთვის სულერთია, როდის მოხდება ესა თუ ის მოვლენა - დღეს თუ ერთი წლის შემდეგ.
№8: ორიენტაციის დაკარგვა
დროის ანალოგიურად, პაციენტი კარგავს სივრის შეგრძნებას. სადმე მისვლისას, შეიძლება დაავიწყდეს, სად იმყოფება და როგორ აღმოჩნდა აქ. ეს ტვინის მუშაობის დარღვევის აშკარა ნიშანია.
№9: წერის პრობლემები
გონების არევა წერაზეც აისახება. დემენციით დაავადებულს უჭირს აზრების დალაგება და წერილობით გადმოცემა.
№10: გამეორება
დემენციით დაავადებულებს შეუძლიათ ერთი და იგივე კითხვა რამდენჯერმე დასვან ან ნათქვამი გაიმეორონ. ეს დაავადების აშკარა ნიშანია, რომელსაც ყურადღება უნდა მიექცეს.
№11: ცვლილებების უეცარი შიში
დემენციით დაავადებულებს ცვლილებების უეცარი შიში ეწყებათ, რადგან ეს ხელს უშლით ინფორმაციის დამახსოვრებაში და ქმედებები ერევათ.
№12: კონცენტრაციის პრობლემები
დემენციის დროს პაციენტი ქმედებებს ვერ ადევნებს თვალს, მაგალითად ფილმის ყურებისას ან წიგნის წაკითხვისას. მას არ ახსოვს, რა ნახა 2 წუთის წინ და უწევს ფილმის გადახვევა ან წიგნის უკან გადაფურცვლა.
როგორ გავიგოთ, აქვს თუ არა რომელიმე ახლობელს დემენცია? ექიმები 12 საერთო ნიშანს გამოჰყოფენ.
№1: ხანმოკლე მეხსიერების პრობლემები
ჩვენ ყველანი დროდადრო ვივიწყებთ, სად დავდეთ გასაღები ან სათვალე. მაგრამ თუ შენიშნეთ, რომ მეხსიერების პრობლემები გამძაფრდა, ეს შეიძლება დემენციის ნიშანი იყოს. ამ დროს, ადამიანს შეიძლება კარგად ახსოვდეს 20 წლის წინანდელი ამბები, მაგრამ საერთოდ დაავიწყდეს, რა მოხდა რამდენიმე დღის წინ.
№2: სირთულე ურთიერთობაში
თუ შენიშნეთ, რომ საუბრისას გიჭირთ სიტყვების შერჩევა, ეს შეიძლება დემენციის ნიშანი იყოს. ამ დროს საუბარი იწელება და ფრუსტრაციაში ვარდებით.
№3: ხასიათის ცვალებადობა
ხასიათის მკვეთრი ცვალებადობა - დემენციის ნაადრევი სტადიის კიდევ ერთი ნიშანია. პაციენტებს, რომლებსაც დემენცია აწუხებს, ხშირად აღენიშნებათ დეპრესია. ხასიათი იცვლება უეცრად, ყოველგვარი წინაპირობის გარეშე.
№4: მოთენთილობა
დეპრესიას ხშირად მოთენთილობა ახლავს. ადამიანი კარგავს ცხოვრებისადმი და ერთ დროს საყვარელი ჰობისადმი ინტერესს. ეს შეიძლება მხოლოდ დეპრესიით იყოს გამოწვეული და დემენციასთან კავშირში არ იყოს.
№5: ყურადღების კონცენტრაციის პრობლემა
ამ დროს ირღვევა ყურადღების კონცენტრაცია, განსაკუთრებით თუ საქმე დაგეგმარებას ან გადაწყვეტილების მიღებას ეხება. ასევე, პაციენტი ვერ იმახსოვრებს რიცხვებსა და თარიღებს.
№6: პრობლემები რუტინულ სამუშაოებში
თუ ტვინი დაზიანდა, პაციენტი ვერ ასრულებს ყოველდღიურ ამოცანებს.ეს შეიძლება იყოს შინაური საქმეები (საჭმლის მომზადება, დალაგება, გარეცხვა და ა.შ).
№7: დროის ათვლის დაკარგვა
დემენციით დაავადებული კარგავს დროის ათვლას და მისთვის სულერთია, როდის მოხდება ესა თუ ის მოვლენა - დღეს თუ ერთი წლის შემდეგ.
№8: ორიენტაციის დაკარგვა
დროის ანალოგიურად, პაციენტი კარგავს სივრის შეგრძნებას. სადმე მისვლისას, შეიძლება დაავიწყდეს, სად იმყოფება და როგორ აღმოჩნდა აქ. ეს ტვინის მუშაობის დარღვევის აშკარა ნიშანია.
№9: წერის პრობლემები
გონების არევა წერაზეც აისახება. დემენციით დაავადებულს უჭირს აზრების დალაგება და წერილობით გადმოცემა.
№10: გამეორება
დემენციით დაავადებულებს შეუძლიათ ერთი და იგივე კითხვა რამდენჯერმე დასვან ან ნათქვამი გაიმეორონ. ეს დაავადების აშკარა ნიშანია, რომელსაც ყურადღება უნდა მიექცეს.
№11: ცვლილებების უეცარი შიში
დემენციით დაავადებულებს ცვლილებების უეცარი შიში ეწყებათ, რადგან ეს ხელს უშლით ინფორმაციის დამახსოვრებაში და ქმედებები ერევათ.
№12: კონცენტრაციის პრობლემები
დემენციის დროს პაციენტი ქმედებებს ვერ ადევნებს თვალს, მაგალითად ფილმის ყურებისას ან წიგნის წაკითხვისას. მას არ ახსოვს, რა ნახა 2 წუთის წინ და უწევს ფილმის გადახვევა ან წიგნის უკან გადაფურცვლა.