ტუიას გამრავლების მეთოდები
ტუია წიწვოვანი მარადმწვანე მცენარეა, რომელიც მრავლდება სხვადასხვა გზით - თესლით, ფესვების გაყოფით, ჰორიზონტალური ფენებით და კალმებით. თითოეულ მეთოდს თავისი თავისებურებები და უპირატესობები აქვს, მაგრამ მებაღეებს შორის ყველაზე პოპულარულია ვეგეტაციური გამრავლება.
ტუიას გამრავლება თესლით
ტუიას თესლი თავის თვისებებს 10-12 თვის განმავლობაში გრძელდება, მხოლოდ ახალი სათესლე მასალა გამოიყენეთ. დათესვა დეკემბერში იწყება. სათესი ყუთი ან ყვავილის კონტეინერი მომზადებული ნიადაგით (სამი ნაწილი მიწა, წვრილი ქვიშა და ტორფი) უნდა შეავსოთ და დათესოთ თესლი. ამის შემდეგ გრილ სარდაფში ან მაცივარში საშუალო ტემპერატურაზე, დაახლოებით 5 გრადუსზე 2-3 თვე აჩერებენ. ამის შემდეგ ყუთებს აცალკევებენ და უფრო თბილ და ნათელ ოთახში 18-23 გრადუს ტემპერატურაზე გადააქვთ. ახალგაზრდა მცენარის მოვლა შედგება რეგულარული მორწყვისგან, პირდაპირი მზის სხივებისგან დაცვით და თანამედროვე პიკირებით.
გამრავლება ფესვების გაყოფით
გამრავლების ეს მეთოდი რეკომენდებულია ახალგაზრდა მცენარეებისთვის, რომლის ძირითადი ნაწილიც ადვილად იყოფა. ფესვების ნაწილმა საჭირო მასშტაბს რომ მიაღწიოს, მცენარე ზაფხულში უნდა დარგოთ 15 სმ-ს სიღრმეზე და მიწა კარგად მოაყარეთ. შემოდგომის დასაწყისში ფესვები საჭირო ზომაზე იქნება გაზრდილი და ახალგაზრდა ნაწილის ამოღების შემდეგ გაყავით ცალკე ნერგებად და გადარგეთ.
გამრავლება ჰორიზონტალური ფენებით
ამ მეთოდის გამოყენების დროს უნდა იცოდეთ რომ ტიპიური ფესვების გამეორების გარანტია არააა. ეს ამ მეთოდის მთავარი ნაკლია. ფესვის ქვედა ნაწილებმა შეიძლება რამდენიმე ნერგი გამოიღოს, მაგრამ მათი გარეგნული მახასიათებლები მაღალ დონეზე არ იქნება. ასეთ ნერგებს რამდენიმე წლის განმავლობაში კარგი მოვლა დასჭირდება რომ კარგი ფორმა მიიღონ.
ზრდასრული მცენარის ერთ-ერთი ქვედა ფესვი მიწაში დარგეთ და მავთულით დაამაგრეთ, შემდეგ გრუნტი კარგად მიაყარეთ. ფესვები სრულად ერთი წლის შემდეგ გამოჩნდება.
კალმით გამრავლება
განსაკუთრებით ეფექტური ეს მეთოდი ახალგაზრდა ნიმუშისთვის არის. ადრეულ გაზაფხულზე უნდა მოჭრათ 30-40სმ-ის კალმები მოჭერით, მოჭრილი ადგილები სპეციალური ხსნარით დაამუშავეთ და კალმები სპეციალურ ნიადაგში 2-3 სმ სიღრმეში ჩადეთ. ნიადაგის შემადგენლობა: მდინარის სუფთა ქვიშა, პერლიტი, ვერმიკულიტი და მაღალი მჟავიანობის ტორფი. ნიადაგი უნდა იყოს მსუბუქი და ფხვიერი, ჰაერის კარგი გამტარობით.
კალმით გამრავლებისთვის საუკეთესო დროა გაზაფხულზე - ჰაერის ტემპერატურა 15-18 გრადუსი, და ზაფხულის პერიოდში 20-23 გრადუსის დროს. მორწყეთ ზომიერად, უკეთესია თუ დანამავთ. გაფესვიანების გასაუმჯობესებლად გამოიყენეთ სპეციალური სტიმულაციის ხსნარები. გაზაფხულის კალმები ზამთრისთვის გაძლიერებული და მომზადებულია. ზაფხულის კალმები კი ვერ ასწრებენ მომზადებას, ამიტომ ისინი ნათელ თბილ ოთახში გადაიტანენ ტემპერატურა 10-15 გრადუსი.
ტუიას გამრავლება თესლით
ტუიას თესლი თავის თვისებებს 10-12 თვის განმავლობაში გრძელდება, მხოლოდ ახალი სათესლე მასალა გამოიყენეთ. დათესვა დეკემბერში იწყება. სათესი ყუთი ან ყვავილის კონტეინერი მომზადებული ნიადაგით (სამი ნაწილი მიწა, წვრილი ქვიშა და ტორფი) უნდა შეავსოთ და დათესოთ თესლი. ამის შემდეგ გრილ სარდაფში ან მაცივარში საშუალო ტემპერატურაზე, დაახლოებით 5 გრადუსზე 2-3 თვე აჩერებენ. ამის შემდეგ ყუთებს აცალკევებენ და უფრო თბილ და ნათელ ოთახში 18-23 გრადუს ტემპერატურაზე გადააქვთ. ახალგაზრდა მცენარის მოვლა შედგება რეგულარული მორწყვისგან, პირდაპირი მზის სხივებისგან დაცვით და თანამედროვე პიკირებით.
გამრავლება ფესვების გაყოფით
გამრავლების ეს მეთოდი რეკომენდებულია ახალგაზრდა მცენარეებისთვის, რომლის ძირითადი ნაწილიც ადვილად იყოფა. ფესვების ნაწილმა საჭირო მასშტაბს რომ მიაღწიოს, მცენარე ზაფხულში უნდა დარგოთ 15 სმ-ს სიღრმეზე და მიწა კარგად მოაყარეთ. შემოდგომის დასაწყისში ფესვები საჭირო ზომაზე იქნება გაზრდილი და ახალგაზრდა ნაწილის ამოღების შემდეგ გაყავით ცალკე ნერგებად და გადარგეთ.
გამრავლება ჰორიზონტალური ფენებით
ამ მეთოდის გამოყენების დროს უნდა იცოდეთ რომ ტიპიური ფესვების გამეორების გარანტია არააა. ეს ამ მეთოდის მთავარი ნაკლია. ფესვის ქვედა ნაწილებმა შეიძლება რამდენიმე ნერგი გამოიღოს, მაგრამ მათი გარეგნული მახასიათებლები მაღალ დონეზე არ იქნება. ასეთ ნერგებს რამდენიმე წლის განმავლობაში კარგი მოვლა დასჭირდება რომ კარგი ფორმა მიიღონ.
ზრდასრული მცენარის ერთ-ერთი ქვედა ფესვი მიწაში დარგეთ და მავთულით დაამაგრეთ, შემდეგ გრუნტი კარგად მიაყარეთ. ფესვები სრულად ერთი წლის შემდეგ გამოჩნდება.
კალმით გამრავლება
განსაკუთრებით ეფექტური ეს მეთოდი ახალგაზრდა ნიმუშისთვის არის. ადრეულ გაზაფხულზე უნდა მოჭრათ 30-40სმ-ის კალმები მოჭერით, მოჭრილი ადგილები სპეციალური ხსნარით დაამუშავეთ და კალმები სპეციალურ ნიადაგში 2-3 სმ სიღრმეში ჩადეთ. ნიადაგის შემადგენლობა: მდინარის სუფთა ქვიშა, პერლიტი, ვერმიკულიტი და მაღალი მჟავიანობის ტორფი. ნიადაგი უნდა იყოს მსუბუქი და ფხვიერი, ჰაერის კარგი გამტარობით.
კალმით გამრავლებისთვის საუკეთესო დროა გაზაფხულზე - ჰაერის ტემპერატურა 15-18 გრადუსი, და ზაფხულის პერიოდში 20-23 გრადუსის დროს. მორწყეთ ზომიერად, უკეთესია თუ დანამავთ. გაფესვიანების გასაუმჯობესებლად გამოიყენეთ სპეციალური სტიმულაციის ხსნარები. გაზაფხულის კალმები ზამთრისთვის გაძლიერებული და მომზადებულია. ზაფხულის კალმები კი ვერ ასწრებენ მომზადებას, ამიტომ ისინი ნათელ თბილ ოთახში გადაიტანენ ტემპერატურა 10-15 გრადუსი.