ყურადღება! 10 ყველაზე პოპულარული წამალი, რომელიც მეხსიერებას გიქვეითებთ.
ძველ დროში ექიმები მიიჩნევდნენ, რომ მეხსიერების გაუარესება ასაკის მატებითაა გამოწვეული და ის შეუქცევადი პროცესია, თუმცა თანამედროვე კვლევები ამტკიცებს, რომ ეს მოსაზრება სიმართლეს არ შეესაბამება.
ჩვენი ტვინის რესურსი საკმაოდ დიდია იმისთვის, რომ კარგი მეხსიერება მთელი ცხოვრებით შევინარჩუნოთ.
მეხსიერების დაქვეითების მიზეზი შეიძლება იყოს: ალკოჰოლისა და ნარკოტიკული ნივთიერებების სიყვარული, თამბაქო, თავის ტრამვები, ინსულტი, ცუდი ძილი, მუდმივი სტრესი, ვიტამინ B12_ის დეფიციტი, ალცჰეიმერის დაავადება და დეპრესია.
ჩვენს ტვინზე ასევე ნეგატიური გავლენა აქვს ზოგიერთ სამკურნალო პრეპარატს:
1. დამამშვიდებელი პრეპარატები (ბენზოდიაზეპინები).
ეს პრეპარატები გამოიყენება ნერვული აშლილობის, კრუნჩხვებისა და უძილობის განსაკურნებლად. ბენზოდიაზეპინები უშუალოდ მოქმედებს ტვინის იმ განყოფილებების აქტიურობაზე, რომლებიც პასუხისმგებელია მოკლე და გრძელვადიან მეხსიერებაზე.
ალტერნატივა: იმისთვის, რომ თავიდან აირიდოთ მეხსიერების დაქვეითება, მიიღეთ ბენზოდიაზეპინები მხოლოდ ხანმოკლე დროით. ეს პრეპარატები ასევე არ არის რეკომენდირებული ხანში შესულთათვის.
2. პრეპარატები სისხლში ქოლესტერინის დონის შესამცირებლად (სტატინები).
სტატინები გამოიყენება სისხლში ქოლესტერინის მაღალი შემცველობის წინააღმდეგ საბრძოლველად.
ეს პრეპარატები ამცირებს ქოლესტერინის დონეს არა მხოლოდ სისხლში, არამედ ტვინშიც, რასაც მეხსიერების გაუარესებამდე და სხვა ფსიქოლოგიური პროცესების შენელებამდე მივყავართ. ქოლესტერინი სასიცოცხლო მნიშვნელობისაა ნერვულ უჯრედებს შორის კავშირის ჩამოყალიბებისთვის. ცნობისთვის, ორგანიზმში ქოლესტერინის საერთო რაოდენობის მეოთხედი ნაწილი თავის ტვინზე მოდის.
ალტერნატივა: იმისთვის, რომ დაარეგულიროთ სისხლში ქოლესტერინის დონე, სულაც არ არის აუცილებელი სტატინების გამოყენება. უბრალოდ მიიღეთ ყოველდღიურად საკმარისი რაოდენობით ვიტამინ B12, B6 და ფოლიუმის მჟავა.
3. კრუნჩხვების საწინააღმდეგო პრეპარატები.
ამ პრეპარატებს გამოიყენებენ ეპილეფსიური შეტევის, ნევრალგიის, ბიპოლარული აშლილობის და ხასიათის უეცარი ცვლილების დროს.
კრუნჩხვების საწინააღმდეგო პრეპარატები აფერხებს სიგნალის მიწოდებას ცენტრალური ნერვული სისტემისთვის, რასაც მეხსიერების გაუარესებამდე მივყავართ.
ალტერნატივა: მათ ნაცვლად შეგიძლიათ გამოიყენოთ ფენიტოინი და ვენლაფაქსინი.
4. ანტიდეპრესანტები (ტრიციკლური ანტიდეპრესანტები).
ამ პრეპარატებს გამოიყენებენ დეპრესიის, ნერვული აშლილობის, ქრონიკული ტკივილების, ობსესიურ-კომპულსიური აშლილობის და მენოპაუზის დროს.
ტრიციკლური ანტიდეპრესანტები იწვევს მეხსიერებისა და ყურადღების კონცენტრაციის უნარის დაქცეითებას, ბლოკავს სეროტონინისა და ნორადრენალინის მოქმედებას. ეს ორი ნივთიერება ტვინის მამუშავებელ ''ძრავას'' წარმოადგენს.
ალტერნატივა: მცირე დოზით ანტიდეპრესანტები არ იწვევს საშიშ გვერდით მოვლენებს.
5. ძლიერი ტკივილგამაყუჩებლები (ოპიოიდური ანალგეტიკები).
ეს პრეპარატები გამოიყენება ისეთი ქრონიკული ტკივილების დროს, როგორიც დამახასიათებელია რევმატოიდული ართრიტისთვის.
ძლიერი ტკივილგამაყუჩებლები ბლოკავს სიგნალის მიწოდებას ცენტრალური ნერვული სისტემისთვის და ახშობს ემოციონალურ რეაქციას ტკივილზე. ამ პრეპარატების მიღება აქვეითებს მოკლე და გრძელვადიან მეხსიერებას, განსაკუთრებით კი იმ შემთხვევაში, თუ მათ ხანგრძლივი პერიოდით მოიხმართ.
ალტერნატივა: 50 წლამდე პაციენტებისთვის რეკომენდირებულია ანთების საწინააღმდეგო არასტეროიდული პრეპარატების გამოყენება, რომელთაც გვერდითი მოვლენები არ ახასიათებს.
6. დოფამინური რეცეპტორების აგონისტები.
ამ პრეპარატებს გამოიყენებენ პარკინსონის დაავადების, ჰიპოფიზის სიმსივნის და მოუსვენარი ფეხების სინდრომის დროს.
დოფამინური რეცეპტორების აგონისტების გვერდით მოვლენებს მიეკუთვნება: გონების დაბინდვა, მეხსიერების დაქვეითება, ჰალუცინაციები, ძილიანობა და არაადეკვატური ქცევა.
ალტერნატივა: ამ გვერდითი მოვლენების გაჩენის შემთხვევაში, შეცვალეთ ეს პრეპარატი სხვა ანალოგი პრეპარატებით.
7. პრეპარატები ჰიპერტონიისთვის (ბეტა-ბლოკატორები).
ბეტა-ბლოკატორები ანელებს გულის შეკუმშვის სიხშირეს. მათ გამოიყენებენ მაღალი არტერიული წნევისა და არითმიის დროს, სტენოკარდიის, შაკიკის, ტრემორის და გლაუკომის ზოგიერთი სახეობის განსაკურნებლად.
ბეტა-ბლოკატორებს აქვს გავლენა ტვინში ადრენალინისა და ნორადრენალინის დონეზე, რაც იწვევს მეხსიერებასთან დაკავშირებულ პრობლემებს.
ალტერნატივა: ხანდაზმული ადამიანებისთვის კალციუმის არხების ბლოკატორები უფრო უსაფრთხო და ეფექტურია, ვიდრე ბეტა-ბლოკატორები.
8. საძილე პრეპარატები.
ამ პრეპარატებს გამოიყენებენ უძილობისა და ძილთან დაკავშირებული სხვა პრობლემების განსაკურნებლად.
საძილე პრეპარატების ჭარბი რაოდენობით გამოყენება იწვევს ამნეზიას.
ალტერნატივა: არავითარ შემთხვევაში მიიღოთ საძილე პრეპარატები ექიმის დანიშნულების გარეშე. არსებობს უამრავი არასამედიცინო მეთოდი უძილობისა და მშფოთვარების განსაკურნებლად.
9. პრეპარატები შეუკავებლობისთვის (ანტიქოლინერგები).
ეს პრეპარატები გამოიყენება ჰიპერაქტიური შარდის ბუშტის სიმპტომების შემსუბუქებისთვის და შარდის შეუკავებლობის განკურნებისთვის.
ისინი ბლოკავს კუნთების უნებლიე შეკუმშვას, რომლებიც აკონტროლებს შარდის გამოყოფას, თუმცა ამავდროულად ამცირებს აქტიურობას თავის ტვინის ცენტრში, რასაც მივყავართ მეხსიერების დაქვეითებამდე.
ალტერნატივა: მედიკამენტური მკურნალობის ნაცვლად, უკეთესი იქნება შეამციროდ მიღებული კოფეინის, ალკოჰოლის და წყლის დოზა.
10. ანტიჰისტამინური პრეპარატები.
ეს პრეპარატები გამოიყენება ალერგიისა და გაციების სიმპტომების შესამსუბუქებლად. ზოგიერთი ანტიჰისტამინური პრეპარატი ასევე გამოიყენება თავბრუსხვევისა და ღებინების შეგრძნების დროს.
ანტიჰისტამინური პრეპარატები ამცირებს მეხსიერების ცენტრიონების აქტიურობას, რასაც მივყავართ მეხსიერების გაუარესებამდე.
ალტერნატივა: გამოიყენეთ მხოლოდ ახალი თაობის ანტიჰისტამინური პრეპარატები (ლორატადინი და ცეტირიზინი).
აუცილებლად გაუზიარეთ სტატია მეგობრებს, რათა მათაც იცოდნენ, თუ რამხელა ზიანს აყენებენ საკუთარ თავს ამ სამკურნალო პრეპარატების მიღებით!
ჩვენი ტვინის რესურსი საკმაოდ დიდია იმისთვის, რომ კარგი მეხსიერება მთელი ცხოვრებით შევინარჩუნოთ.
მეხსიერების დაქვეითების მიზეზი შეიძლება იყოს: ალკოჰოლისა და ნარკოტიკული ნივთიერებების სიყვარული, თამბაქო, თავის ტრამვები, ინსულტი, ცუდი ძილი, მუდმივი სტრესი, ვიტამინ B12_ის დეფიციტი, ალცჰეიმერის დაავადება და დეპრესია.
ჩვენს ტვინზე ასევე ნეგატიური გავლენა აქვს ზოგიერთ სამკურნალო პრეპარატს:
1. დამამშვიდებელი პრეპარატები (ბენზოდიაზეპინები).
ეს პრეპარატები გამოიყენება ნერვული აშლილობის, კრუნჩხვებისა და უძილობის განსაკურნებლად. ბენზოდიაზეპინები უშუალოდ მოქმედებს ტვინის იმ განყოფილებების აქტიურობაზე, რომლებიც პასუხისმგებელია მოკლე და გრძელვადიან მეხსიერებაზე.
ალტერნატივა: იმისთვის, რომ თავიდან აირიდოთ მეხსიერების დაქვეითება, მიიღეთ ბენზოდიაზეპინები მხოლოდ ხანმოკლე დროით. ეს პრეპარატები ასევე არ არის რეკომენდირებული ხანში შესულთათვის.
2. პრეპარატები სისხლში ქოლესტერინის დონის შესამცირებლად (სტატინები).
სტატინები გამოიყენება სისხლში ქოლესტერინის მაღალი შემცველობის წინააღმდეგ საბრძოლველად.
ეს პრეპარატები ამცირებს ქოლესტერინის დონეს არა მხოლოდ სისხლში, არამედ ტვინშიც, რასაც მეხსიერების გაუარესებამდე და სხვა ფსიქოლოგიური პროცესების შენელებამდე მივყავართ. ქოლესტერინი სასიცოცხლო მნიშვნელობისაა ნერვულ უჯრედებს შორის კავშირის ჩამოყალიბებისთვის. ცნობისთვის, ორგანიზმში ქოლესტერინის საერთო რაოდენობის მეოთხედი ნაწილი თავის ტვინზე მოდის.
ალტერნატივა: იმისთვის, რომ დაარეგულიროთ სისხლში ქოლესტერინის დონე, სულაც არ არის აუცილებელი სტატინების გამოყენება. უბრალოდ მიიღეთ ყოველდღიურად საკმარისი რაოდენობით ვიტამინ B12, B6 და ფოლიუმის მჟავა.
3. კრუნჩხვების საწინააღმდეგო პრეპარატები.
ამ პრეპარატებს გამოიყენებენ ეპილეფსიური შეტევის, ნევრალგიის, ბიპოლარული აშლილობის და ხასიათის უეცარი ცვლილების დროს.
კრუნჩხვების საწინააღმდეგო პრეპარატები აფერხებს სიგნალის მიწოდებას ცენტრალური ნერვული სისტემისთვის, რასაც მეხსიერების გაუარესებამდე მივყავართ.
ალტერნატივა: მათ ნაცვლად შეგიძლიათ გამოიყენოთ ფენიტოინი და ვენლაფაქსინი.
4. ანტიდეპრესანტები (ტრიციკლური ანტიდეპრესანტები).
ამ პრეპარატებს გამოიყენებენ დეპრესიის, ნერვული აშლილობის, ქრონიკული ტკივილების, ობსესიურ-კომპულსიური აშლილობის და მენოპაუზის დროს.
ტრიციკლური ანტიდეპრესანტები იწვევს მეხსიერებისა და ყურადღების კონცენტრაციის უნარის დაქცეითებას, ბლოკავს სეროტონინისა და ნორადრენალინის მოქმედებას. ეს ორი ნივთიერება ტვინის მამუშავებელ ''ძრავას'' წარმოადგენს.
ალტერნატივა: მცირე დოზით ანტიდეპრესანტები არ იწვევს საშიშ გვერდით მოვლენებს.
5. ძლიერი ტკივილგამაყუჩებლები (ოპიოიდური ანალგეტიკები).
ეს პრეპარატები გამოიყენება ისეთი ქრონიკული ტკივილების დროს, როგორიც დამახასიათებელია რევმატოიდული ართრიტისთვის.
ძლიერი ტკივილგამაყუჩებლები ბლოკავს სიგნალის მიწოდებას ცენტრალური ნერვული სისტემისთვის და ახშობს ემოციონალურ რეაქციას ტკივილზე. ამ პრეპარატების მიღება აქვეითებს მოკლე და გრძელვადიან მეხსიერებას, განსაკუთრებით კი იმ შემთხვევაში, თუ მათ ხანგრძლივი პერიოდით მოიხმართ.
ალტერნატივა: 50 წლამდე პაციენტებისთვის რეკომენდირებულია ანთების საწინააღმდეგო არასტეროიდული პრეპარატების გამოყენება, რომელთაც გვერდითი მოვლენები არ ახასიათებს.
6. დოფამინური რეცეპტორების აგონისტები.
ამ პრეპარატებს გამოიყენებენ პარკინსონის დაავადების, ჰიპოფიზის სიმსივნის და მოუსვენარი ფეხების სინდრომის დროს.
დოფამინური რეცეპტორების აგონისტების გვერდით მოვლენებს მიეკუთვნება: გონების დაბინდვა, მეხსიერების დაქვეითება, ჰალუცინაციები, ძილიანობა და არაადეკვატური ქცევა.
ალტერნატივა: ამ გვერდითი მოვლენების გაჩენის შემთხვევაში, შეცვალეთ ეს პრეპარატი სხვა ანალოგი პრეპარატებით.
7. პრეპარატები ჰიპერტონიისთვის (ბეტა-ბლოკატორები).
ბეტა-ბლოკატორები ანელებს გულის შეკუმშვის სიხშირეს. მათ გამოიყენებენ მაღალი არტერიული წნევისა და არითმიის დროს, სტენოკარდიის, შაკიკის, ტრემორის და გლაუკომის ზოგიერთი სახეობის განსაკურნებლად.
ბეტა-ბლოკატორებს აქვს გავლენა ტვინში ადრენალინისა და ნორადრენალინის დონეზე, რაც იწვევს მეხსიერებასთან დაკავშირებულ პრობლემებს.
ალტერნატივა: ხანდაზმული ადამიანებისთვის კალციუმის არხების ბლოკატორები უფრო უსაფრთხო და ეფექტურია, ვიდრე ბეტა-ბლოკატორები.
8. საძილე პრეპარატები.
ამ პრეპარატებს გამოიყენებენ უძილობისა და ძილთან დაკავშირებული სხვა პრობლემების განსაკურნებლად.
საძილე პრეპარატების ჭარბი რაოდენობით გამოყენება იწვევს ამნეზიას.
ალტერნატივა: არავითარ შემთხვევაში მიიღოთ საძილე პრეპარატები ექიმის დანიშნულების გარეშე. არსებობს უამრავი არასამედიცინო მეთოდი უძილობისა და მშფოთვარების განსაკურნებლად.
9. პრეპარატები შეუკავებლობისთვის (ანტიქოლინერგები).
ეს პრეპარატები გამოიყენება ჰიპერაქტიური შარდის ბუშტის სიმპტომების შემსუბუქებისთვის და შარდის შეუკავებლობის განკურნებისთვის.
ისინი ბლოკავს კუნთების უნებლიე შეკუმშვას, რომლებიც აკონტროლებს შარდის გამოყოფას, თუმცა ამავდროულად ამცირებს აქტიურობას თავის ტვინის ცენტრში, რასაც მივყავართ მეხსიერების დაქვეითებამდე.
ალტერნატივა: მედიკამენტური მკურნალობის ნაცვლად, უკეთესი იქნება შეამციროდ მიღებული კოფეინის, ალკოჰოლის და წყლის დოზა.
10. ანტიჰისტამინური პრეპარატები.
ეს პრეპარატები გამოიყენება ალერგიისა და გაციების სიმპტომების შესამსუბუქებლად. ზოგიერთი ანტიჰისტამინური პრეპარატი ასევე გამოიყენება თავბრუსხვევისა და ღებინების შეგრძნების დროს.
ანტიჰისტამინური პრეპარატები ამცირებს მეხსიერების ცენტრიონების აქტიურობას, რასაც მივყავართ მეხსიერების გაუარესებამდე.
ალტერნატივა: გამოიყენეთ მხოლოდ ახალი თაობის ანტიჰისტამინური პრეპარატები (ლორატადინი და ცეტირიზინი).
აუცილებლად გაუზიარეთ სტატია მეგობრებს, რათა მათაც იცოდნენ, თუ რამხელა ზიანს აყენებენ საკუთარ თავს ამ სამკურნალო პრეპარატების მიღებით!