9 ბრწყინვალე გამოგონება რომელიც შეცდომის ან შემთხვევითობის წყალობით შეიქმნა
ბრწყინვალე ინოოვაციებსა და ინჯინერულ კრახს შორის ერთი ნაბიჯია. მრავალი მოთხოვნადი და პოპულარული პროდუქტიდან, რომელიც დღეს გამოიყენება პრაქტიკულად ყოველდღე, შეიქმნა გარკვეული შემთხვევითობის ან სეცდომის ხარჯზე. fpaparazzi.com ამ განხილვაში წარმოგიდგენთ სწორედ ასეთ შემთხვევით შექმნილ ნივთებს
1. პენიცილინი
ბიოლოგს ალექსანდრ ფლემინგს ისე ეჩქარეოდა შვებულებაში გასვლა, რომ თავისი ლაბორატორიის ნიჟარაში უამრავი ჭუჭყიანი ჭიქა თუ ნივთი დატოვა . ხოლო როდესაც ის 1928 წლის 3 სექტემბერს შვებულებიდან დაბრუნდა, ყურადღება მიაქცია ჭიქას რომელიც სტაფილოკოკით იყო დაფარული - აღმოჩნდა, რომ ის სრულად იყო დაფარული ბაქტერიის კოლონიებით, ერთი ადგილის გამოკლებით, ადგილისა სადაც პენიცილინის ნაწილი იყო შერჩენილი. ამგვარად მან სრულიად შემთხვევით გაიგო, რომ პენიცილინს ბაქტერიების განადგურება შეუძლია. მისი ამ ქცევის შედეგად ხალხმა ერთ-ერთი ყველაზე ფართოდ გამოყენებადი ანტიბიოტიკი მიიღო.
2. სლინკი
ალბად თქვენს უმრავლესობას ჰქონია შეხება ამ ნივთთან და შესაძლოა საქართველოში გავრცელებული ის ჭორიც გაგიგიათ რომ ეს ნივთი თავდაპირველად გიჟებისთვის შეიქმნა რადგან ნერვებს ამშვიდებს..... სინამდვილეში კი.
სამხედრო-საზღვაო ინჟინერი რიჩარდ ჯეიმსი 1943 წელს ცდილობდა შეექმნა ზამბარა გემებზე მკვრივი მოწყობილობების სტაბილიზაციისთვის. როგორღაც ჯეიმსმა შემთხვევით გადმოაგდო თავისი ახალი ზამბარებიდან ერთ-ერთი და აღმოაჩინა, რომ ზამბარამ სიარული დაიწყო იატაკზე. მან ის ზამბარა სახლში წაიღო, რომ მეუღლე ბატისთვის ეჩვენებინა, რომელმაც ამ ზამბარისგან სათმაშოს გაკეთება გადაწყვიტა. პირველად "სლინკი" სადემონსტრაციოდ წამოდგენილი იქნა Gimbels-ს უნივერმაგის წინ ფილადელფიაშ 1945 წელს შობას. იმის გათვალისწინებით, რომ მათ უამრავი დაინტერესებული ადამიანის შეგროება შეძლეს წყვილმა გადაწყვიტა სლინკი ბიზნესად ექცია.
3. მარცვლეულის მშრალი საუზმე
ლეგენდა იმის შესახებ თუ რგორ შეიქმნა ეს ცნობილი მარცვლეული საუზმე სათავეს 1922 წელს იღებს, როდესაც მოუხერხებელი მზარეული Washburn Crosby-ი ქატოს ფაფას ამზადებდა და შემთხვევით ის ცხელ ქურაზე დარვარა. ფაფის წვეთები აშიშხინდა და ბურბუშელებად იქცა. როდესაც მზარეულმა ის გასინჯა მიხვდა, რომ ის ფაფაზე გემრიელი იყო. მზარეულმა მიირო ადგილი Washburn-ის დირექტორთა საბჭოში, ხოლო შემდეგ წლებში გადასინჯულ იქნა ფაფის 36 სახეობა, იდეალური ბურბუშელის შესაქმნელად
4.სტიკერები
დღეს სტიკერები იმდენად ჩვეულებრივი მოვლენა გახდა, რომ უკვე აღარავინ ფიქრობს იმაზე თუ საედან გაჩნდენ ისინი. სინამდვილეში სპენსერ სილვერი ცდილობდა შეექმნა ზემყარი წებო 3M laboratories-თვის 1968 წელს და შემთხვევით შექმნა სრულიად საწინააღმდეგო:წებო, რომელიც პრაქტიკულად ყველაფერს ეწებებოდა, ამასთანავე ასევე მარტივად შორდებოდა მათ. სილვერი ხუთი წლის მანძილზე ცდილობდა დაეინტერესებინა თავისი გამოგონებით 3M-ი, მაგრამ არავინ იცოდა, რაში გამოეყენებინათ ის.
1974 წელს მისმა კოლეგამ არტ ფრაიმ როგორც იქნა მოუძებნა გამოყენება ამ წებოს. ის საეკლესიო გუნდში მღეროდა , ხოლო ფსალმუნებში სანიშნებს აკეთებდა ჩვეულებრივი ქაღალდისგან, რომლებიც ხშირად ვარდებოდა. ახლა სანიშნების მიწებება გახდა შესაძლებელი გვერდებთან, ამასთან ისინი კვალს არ ტოვებდენ და მათი მოცილებაც მარტივი იყო. 3M-ის ხელმძღვანელობა როგორც იქნა დათანხმდა სტიკერების ტირაჟის გამოშვებას 1980 წელს.
5. მეწამული ფერი
1856 წელს 18 წლის ქიმიკოს-ვუნდერკინდმა უილიამ პარკინმა შექმნა სინთეტიკური საღებავი და აპირებდა შეექმნა კიბოსთან ბრძოლის საშუალება. მაგრამ საღებავი უნდა გამხდარიყო საერთოდ სხვა ნივტიერება. პერკინი მუშაობდა მალარიის სამკურნალო ქინინას ხელოვნური ვერსიის შექმნაზე. ამის მაგიერ კი მისი ექსპერიმენტის საშუალებით შეიქმნა მუქი ზეთოვანი ნარჩენი ღია მეწამული ფერის, რომელიც ბაზარზე არსებულ ყველა საღებაზე უფრო მკვეთრი იყო. აქამდე საღებავებს ძირითადად მწერებისგან, მოლუსკებისგან ან მცენარეული მასალისგან ამზადებენ
6.პლასმასი
ახლა რთული წარმოსადგენია, რომ ადრე წყალს თიხის ჭურჭლით ატარებდენ. პლასმასის აღმოჩენის ლეგენდაში ნათქვამია, რომ არა ორი შემთხვევითი აღმოჩენა ბოთლები დღემდე თიხის ან მინის იქნებოდა.
პირველი ამბავი იწყება ლაბორატორიაში, სადაც ჩარლზ გუდიერს (Goodyear-ის დამფუძნებელი) ქურაზე შემთხვევით დარჩა ნიმუში რეზინისა და გოგოირდისგან. როდესაც ის დაბრუნდა აღმოაჩინა მკვრივი და მარადიული ნივთიერება. ასე იქნა გამოგონებული ვულკანიზაცია.
მეორე შემთხვევა ჯონ უესლი ჰაიტის მაღაზიაში მოხდა. $ 10 000 -საპრიზო ფონდით კონკურსის გამოცხადების შემდეგ რომელიც სპილოს ძვლის ალტერნატივის მოძიებას ითვალისწინებდა ბილიარდის ბურთებისთვის, ჰაიატმა შემთხვევით დააქცია კოლოდიუმის ჭურჭელი. როდესაც ნივთიერება გაშრა, მან აღმოაჩინა, რომ წამოიქმნა დრეკადი და მყარი ნედლეული. ასე გამოიგონეს ცელულოიდი.
7. სახარინი
ქიმიკოსი კონსტანტინ ფალბერგი 1879 წელს ექსპერიმენტებს ატარებდა თავის ლაბორატორიაში, ცდილობდა ქვანახშირისთვის გამოყენების ახალი გზა მოენახა. ამ საქმემ იმდენად დააინტერესა, რომ მას თავისი სადილი გადაავიწყდა, ხოლო შემდეგ შინ წავიდა, ხელის დაბანის გარეშე. როდესაც სახლში პური გატეხა, აღმოაჩინა, რომ ის ზედმეტად ტკბილია. როდესაც მან ხელები და წვერი სალფეტკით გაიწმინდა და მიიდო ტუჩებზე აღმოჩნდა რომ სალფეტიც ტკბილი იყო. მეცნიერი მაშინთვე წავიდან უკან ლაბორატორიასი და იქ აღმოაცინა ნიმუში, რომელშიც ახალი ნივთიერება -სახარინი იყო.
8. სიმინდის ფანტელები
ჯონ კლოგი და მისი ძმა კიტი 1894 წელს ფლობდენ სანატორიუმს ქალაქ ბალტ-კრიკში. ერთხელ ორივე ზმა ამზადებდა საჭმელს სიმინდის ფქვილისგან, მაგრამ ცომი დაიხვა და მსხვრევადი გახდა. უკვე ვერავინ გაიგებს რატომ, მაგრამ მათ გადაწვიტეს შეეწვათ ეს დახვეული ფანტელები და გამოუვიდათ სასიამოვნო ხრაშუნა სადილი. ეს ფანტელები შესთავაზეს სანატორიუმის პაციენტებს, სადაც უზარმაზარი პოპულარობაც მოიხვეჭა.
9.კარდიოსტიმულატორი
უილსონ გრაიტბარჩმა კლასიკური შეცდომა დაუშვა - უჯრიდან არასწორი დეტალი ამოიღო. ამგვარად გაჩნდა მოწყობილობა რომელმაც ჩვენს პლანეტაზე მილიონობით ადამიანის სიცოცხლე იხსნა. 1956 წელს, გრეიტბაჩი მუშობდა ბუფალოს უნივერსიტეტში ცხოველების გულის რითმის ხმის ჩამწერ მოწყობილობის შექმნაზე. მან უჯრიდან არასწორი ზომის რეზისტორი ამოიღო, მიაერტა ის ჯაჭვს. როდესაც მეცნიერმა მოწყობილობა ჩართო, გაიგონა რითმული ხმა, რომელიც ადამიანის გულის ცემის მზგავსი იყო. ამჟამად ნახევარმილიონზე მეტი კარდიოსტიმულატორის იმპლატირება ხდება ყოველდღიურად.
1. პენიცილინი
ბიოლოგს ალექსანდრ ფლემინგს ისე ეჩქარეოდა შვებულებაში გასვლა, რომ თავისი ლაბორატორიის ნიჟარაში უამრავი ჭუჭყიანი ჭიქა თუ ნივთი დატოვა . ხოლო როდესაც ის 1928 წლის 3 სექტემბერს შვებულებიდან დაბრუნდა, ყურადღება მიაქცია ჭიქას რომელიც სტაფილოკოკით იყო დაფარული - აღმოჩნდა, რომ ის სრულად იყო დაფარული ბაქტერიის კოლონიებით, ერთი ადგილის გამოკლებით, ადგილისა სადაც პენიცილინის ნაწილი იყო შერჩენილი. ამგვარად მან სრულიად შემთხვევით გაიგო, რომ პენიცილინს ბაქტერიების განადგურება შეუძლია. მისი ამ ქცევის შედეგად ხალხმა ერთ-ერთი ყველაზე ფართოდ გამოყენებადი ანტიბიოტიკი მიიღო.
2. სლინკი
ალბად თქვენს უმრავლესობას ჰქონია შეხება ამ ნივთთან და შესაძლოა საქართველოში გავრცელებული ის ჭორიც გაგიგიათ რომ ეს ნივთი თავდაპირველად გიჟებისთვის შეიქმნა რადგან ნერვებს ამშვიდებს..... სინამდვილეში კი.
სამხედრო-საზღვაო ინჟინერი რიჩარდ ჯეიმსი 1943 წელს ცდილობდა შეექმნა ზამბარა გემებზე მკვრივი მოწყობილობების სტაბილიზაციისთვის. როგორღაც ჯეიმსმა შემთხვევით გადმოაგდო თავისი ახალი ზამბარებიდან ერთ-ერთი და აღმოაჩინა, რომ ზამბარამ სიარული დაიწყო იატაკზე. მან ის ზამბარა სახლში წაიღო, რომ მეუღლე ბატისთვის ეჩვენებინა, რომელმაც ამ ზამბარისგან სათმაშოს გაკეთება გადაწყვიტა. პირველად "სლინკი" სადემონსტრაციოდ წამოდგენილი იქნა Gimbels-ს უნივერმაგის წინ ფილადელფიაშ 1945 წელს შობას. იმის გათვალისწინებით, რომ მათ უამრავი დაინტერესებული ადამიანის შეგროება შეძლეს წყვილმა გადაწყვიტა სლინკი ბიზნესად ექცია.
3. მარცვლეულის მშრალი საუზმე
ლეგენდა იმის შესახებ თუ რგორ შეიქმნა ეს ცნობილი მარცვლეული საუზმე სათავეს 1922 წელს იღებს, როდესაც მოუხერხებელი მზარეული Washburn Crosby-ი ქატოს ფაფას ამზადებდა და შემთხვევით ის ცხელ ქურაზე დარვარა. ფაფის წვეთები აშიშხინდა და ბურბუშელებად იქცა. როდესაც მზარეულმა ის გასინჯა მიხვდა, რომ ის ფაფაზე გემრიელი იყო. მზარეულმა მიირო ადგილი Washburn-ის დირექტორთა საბჭოში, ხოლო შემდეგ წლებში გადასინჯულ იქნა ფაფის 36 სახეობა, იდეალური ბურბუშელის შესაქმნელად
4.სტიკერები
დღეს სტიკერები იმდენად ჩვეულებრივი მოვლენა გახდა, რომ უკვე აღარავინ ფიქრობს იმაზე თუ საედან გაჩნდენ ისინი. სინამდვილეში სპენსერ სილვერი ცდილობდა შეექმნა ზემყარი წებო 3M laboratories-თვის 1968 წელს და შემთხვევით შექმნა სრულიად საწინააღმდეგო:წებო, რომელიც პრაქტიკულად ყველაფერს ეწებებოდა, ამასთანავე ასევე მარტივად შორდებოდა მათ. სილვერი ხუთი წლის მანძილზე ცდილობდა დაეინტერესებინა თავისი გამოგონებით 3M-ი, მაგრამ არავინ იცოდა, რაში გამოეყენებინათ ის.
1974 წელს მისმა კოლეგამ არტ ფრაიმ როგორც იქნა მოუძებნა გამოყენება ამ წებოს. ის საეკლესიო გუნდში მღეროდა , ხოლო ფსალმუნებში სანიშნებს აკეთებდა ჩვეულებრივი ქაღალდისგან, რომლებიც ხშირად ვარდებოდა. ახლა სანიშნების მიწებება გახდა შესაძლებელი გვერდებთან, ამასთან ისინი კვალს არ ტოვებდენ და მათი მოცილებაც მარტივი იყო. 3M-ის ხელმძღვანელობა როგორც იქნა დათანხმდა სტიკერების ტირაჟის გამოშვებას 1980 წელს.
5. მეწამული ფერი
1856 წელს 18 წლის ქიმიკოს-ვუნდერკინდმა უილიამ პარკინმა შექმნა სინთეტიკური საღებავი და აპირებდა შეექმნა კიბოსთან ბრძოლის საშუალება. მაგრამ საღებავი უნდა გამხდარიყო საერთოდ სხვა ნივტიერება. პერკინი მუშაობდა მალარიის სამკურნალო ქინინას ხელოვნური ვერსიის შექმნაზე. ამის მაგიერ კი მისი ექსპერიმენტის საშუალებით შეიქმნა მუქი ზეთოვანი ნარჩენი ღია მეწამული ფერის, რომელიც ბაზარზე არსებულ ყველა საღებაზე უფრო მკვეთრი იყო. აქამდე საღებავებს ძირითადად მწერებისგან, მოლუსკებისგან ან მცენარეული მასალისგან ამზადებენ
6.პლასმასი
ახლა რთული წარმოსადგენია, რომ ადრე წყალს თიხის ჭურჭლით ატარებდენ. პლასმასის აღმოჩენის ლეგენდაში ნათქვამია, რომ არა ორი შემთხვევითი აღმოჩენა ბოთლები დღემდე თიხის ან მინის იქნებოდა.
პირველი ამბავი იწყება ლაბორატორიაში, სადაც ჩარლზ გუდიერს (Goodyear-ის დამფუძნებელი) ქურაზე შემთხვევით დარჩა ნიმუში რეზინისა და გოგოირდისგან. როდესაც ის დაბრუნდა აღმოაჩინა მკვრივი და მარადიული ნივთიერება. ასე იქნა გამოგონებული ვულკანიზაცია.
მეორე შემთხვევა ჯონ უესლი ჰაიტის მაღაზიაში მოხდა. $ 10 000 -საპრიზო ფონდით კონკურსის გამოცხადების შემდეგ რომელიც სპილოს ძვლის ალტერნატივის მოძიებას ითვალისწინებდა ბილიარდის ბურთებისთვის, ჰაიატმა შემთხვევით დააქცია კოლოდიუმის ჭურჭელი. როდესაც ნივთიერება გაშრა, მან აღმოაჩინა, რომ წამოიქმნა დრეკადი და მყარი ნედლეული. ასე გამოიგონეს ცელულოიდი.
7. სახარინი
ქიმიკოსი კონსტანტინ ფალბერგი 1879 წელს ექსპერიმენტებს ატარებდა თავის ლაბორატორიაში, ცდილობდა ქვანახშირისთვის გამოყენების ახალი გზა მოენახა. ამ საქმემ იმდენად დააინტერესა, რომ მას თავისი სადილი გადაავიწყდა, ხოლო შემდეგ შინ წავიდა, ხელის დაბანის გარეშე. როდესაც სახლში პური გატეხა, აღმოაჩინა, რომ ის ზედმეტად ტკბილია. როდესაც მან ხელები და წვერი სალფეტკით გაიწმინდა და მიიდო ტუჩებზე აღმოჩნდა რომ სალფეტიც ტკბილი იყო. მეცნიერი მაშინთვე წავიდან უკან ლაბორატორიასი და იქ აღმოაცინა ნიმუში, რომელშიც ახალი ნივთიერება -სახარინი იყო.
8. სიმინდის ფანტელები
ჯონ კლოგი და მისი ძმა კიტი 1894 წელს ფლობდენ სანატორიუმს ქალაქ ბალტ-კრიკში. ერთხელ ორივე ზმა ამზადებდა საჭმელს სიმინდის ფქვილისგან, მაგრამ ცომი დაიხვა და მსხვრევადი გახდა. უკვე ვერავინ გაიგებს რატომ, მაგრამ მათ გადაწვიტეს შეეწვათ ეს დახვეული ფანტელები და გამოუვიდათ სასიამოვნო ხრაშუნა სადილი. ეს ფანტელები შესთავაზეს სანატორიუმის პაციენტებს, სადაც უზარმაზარი პოპულარობაც მოიხვეჭა.
9.კარდიოსტიმულატორი
უილსონ გრაიტბარჩმა კლასიკური შეცდომა დაუშვა - უჯრიდან არასწორი დეტალი ამოიღო. ამგვარად გაჩნდა მოწყობილობა რომელმაც ჩვენს პლანეტაზე მილიონობით ადამიანის სიცოცხლე იხსნა. 1956 წელს, გრეიტბაჩი მუშობდა ბუფალოს უნივერსიტეტში ცხოველების გულის რითმის ხმის ჩამწერ მოწყობილობის შექმნაზე. მან უჯრიდან არასწორი ზომის რეზისტორი ამოიღო, მიაერტა ის ჯაჭვს. როდესაც მეცნიერმა მოწყობილობა ჩართო, გაიგონა რითმული ხმა, რომელიც ადამიანის გულის ცემის მზგავსი იყო. ამჟამად ნახევარმილიონზე მეტი კარდიოსტიმულატორის იმპლატირება ხდება ყოველდღიურად.